Time out op school bij gedragsprobleem

 

Nu heb ik er genoeg van!

We leren dat er meerdere manieren zijn om het kind te laten merken dat het zijn gedrag moet aanpassen. Aankijken, ernaast staan, even aanraken, achter de stoel gaan staan, de naam noemen en dergelijke. Op een bepaald moment werkt dat niet meer en erger je je. Als het kind zich echt niet aan jouw aanwijzingen houdt, als je het al vaker gewaarschuwd hebt en je er genoeg van hebt, wordt het tijd voor een time out. Nu heb ik er genoeg van! Ga maar even naar de gang! Dan kan je even iets rustiger verder met de andere kinderen. Niet zelden is het zo, dat een kind  tijdens een time out aan de aandacht ontsnapt en in een ongeorganiseerde situatie verblijft. Het verveelt zich, gaat naar de wc, zwerft door de school, stoort andere klassen of -nog irritanter- de eigen klas. Overlast op de gang is extra vervelend. Dan kan een time out eigenlijk niet meer. Of je moet het kind direct naar de kamer van de directeur of intern begeleider sturen. Het maakt je machteloos als je het kind niet in de klas en ook niet buiten de klas kunt hebben.

 

De time out als oefening

We kunnen het hebben over de klassensituatie die uit de hand liep en hoe je die stuurt. Maar laten we het nu over de time out hebben. Het kind is tijdelijk een ongewenst kind en bij sommigen zal je dat weten ook.

Een time out op school hoeft echter geen uiting van machteloosheid te zijn, als je hem niet voorschrijft als uiting van persoonlijke irritatie. Repareer je werkhouding (zie hoofdstuk 2), neem een actieve positie in en ga er niet van uit dat een time out jou zelf rust geeft. Beschouw de time out als een volgende oefening voor het kind, namelijk in het zich leren inhouden. Neem de time out ‘in regie’, zoals een architect dat doet met de bouw van een huis. Jij bepaalt wat er gaat gebeuren en in welke volgorde. Je hebt en houdt een actieve positie  en hebt de situatie in regie. Het zal jou meer energie geven en enthousiaster laten structureren.

 

Organisatie van de time out

Leg de kinderen van de klas op een rustig moment uit dat de time out nieuwe regels heeft. Dat maakt het makkelijker eraan te refereren als de noodzaak zich voordoet.

Leg uit hoe het kind een time out krijgt.

Er is eerst een waarschuwing: een gele kaart of een opgeheven vinger, of een afgesproken verbale waarschuwing.  Deze wordt altijd rustig gegeven. Je kunt er van uitgaan dat het kind pas leert van meerdere time outs, die consequent worden gegeven. Boos zijn voegt niets toe, het is een uiting van jouw irritatie en niet onderdeel van een oefening voor het kind.

Vertel dat de time out altijd 5 minuten duurt. Dit betekent voor jou dat je de time out niet verlengt wegens ‘wangedrag’ op de gang. Het houdt ook in dat je de tijd goed in de gaten moet houden en een kind niet vergeet. 5 minuten is 5 minuten. De leerkracht zegt wat ze doet en doet wat ze zegt.

 

Toepassing van de time out

Leg uit dat het kind vlak voor de klas zit aan een tafeltje met de rug naar de klas. Het kind krijgt een kookwekkertje mee, waarop jullie samen 5 minuten op hebt gezet.

Het kind houdt zelf de tijd in de gaten en neemt de kookwekker weer mee naar binnen.

De leerkracht geeft altijd een korte post-actieve interventie: “Ik zag dat je al heel snel rustig werd op de gang, goed gedaan, kom nu weer binnen.” Of: “Ik zag dat het nog moeilijk voor je was om rustig te worden op de gang, kom nu maar weer binnen.” Nu spreek je groeitaal met gebruik van de woorden “al’ en “nog”.

Een post-actieve interventie kan ook plaats vinden aan het eind van een week of dag: ’Vorige week moest ik je nog 5 x op de gang laten zijn, nu maar 3 x, goed joh!’, of: ‘Vorige week moest ik je 5 x op de gang laten zijn, deze week 7 x. We blijven gewoon oefenen hoor!’

 

Wat doe je als het niet goed gaat op de gang? Het kan zijn dat het kind niet in staat is om met hulp van de kookwekker op de gang te zijn. Het speelt vals met de wekker, of blijft niet 5 min aan het tafeltje zitten, of stoort anderen. Dan wordt dat bij terugkomst na 5 minuten teruggekoppeld aan het kind en wordt aangekondigd dat de volgende time out plaatsvindt in de kamer van de directeur of IB-er. Die weet tevoren van deze nieuwe regels. Er wordt daar geen gesprek gevoerd en eigenlijk ook niet gepraat. Dit voorkomt dat het aantrekkelijk is daar te zijn. Iedereen heeft zijn werk. Exact na 5 minuten gaat het kind weer terug naar de klas, eventueel gebracht. De volgende time out probeert het kind weer op de gang. Als dat nog niet lukt, is de daaropvolgende time out weer op de kamer van de directeur of de IB-er.

 

Leren van de time out

Het kunnen vervolmaken van een time out op de gang wordt zo dus een oefening, die positief besproken kan worden.

Op deze manier leert het kind dat een time out op de gang óók een oefensituatie is en geen straf. De leerkracht leert dat een time out geen verwijdering van het kind inhoudt die een soort illusionaire rust geeft. Het is een oefening voor het kind, die de leerkracht in regie toepast. De oefening wordt nabesproken zoals je een training nabespreekt.

De volgende oefening voor kind en leerkracht is natuurlijk om een time out -voortkomend uit ongewenst gedrag- niet meer nodig te maken.